Περίληψη: | Η Ενάτη του Beethoven, από την εποχή της πρώτης της παρουσίασης, το 1824, έως τις μέρες μας, δεν έπαψε να αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα έργα μέσα στα πλαίσια της δυτικής μουσικής. Η μελέτη του Esteban Buch επικεντρώνεται στην υποδοχή αυτού του έργου από τη δημιουργία του μέχρι τις μέρες μας. Θίγεται εδώ το ζήτημα της ηθικής της τέχνης - και το κατά πόσο αυτή υπάρχει - καθώς και το ζήτημα της μουσικής γλώσσας ως μέσο έκφρασης, η οποία επιτρέπει τις πιο αντικρουόμενες ερμηνείες. Ένα έργο τέχνης επιδέχεται βέβαια, από τη φύση του, πολλαπλές και ενδεχομένως αντικρουόμενες ερμηνείες. Στην περίπτωση όμως του Ύμνου στη χαρά η διήγηση της υποδοχής του, πέρα από την προσφορά της στην κατανόηση του έργου ενός από τους σπουδαιότερους συνθέτες όλων των εποχών, θα μπορούσε, σύμφωνα με τον συγγραφέα, να θεωρηθεί κατά κάποιον τρόπο και ως ένας μύθος για την ηθική αξία της δυτικής τέχνης. Μέσα από την ιστορία της Ενάτης μελετάται και αναλύεται εις βάθος η σχέση της μουσικής με την πολιτική εξουσία και την εθνική ταυτότητα. Από τη χρήση του ως έμβλημα στη ναζιστική Γερμανία, μέχρι την υιοθέτησή του ως ευρωπαϊκό ύμνο, περνώντας από την ανακήρυξή του σε εθνικό ύμνο της ρατσιστικής δημοκρατίας της Ροδεσίας, και τη σημαντική παρουσία του στους εορτασμούς για την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο Ύμνος στη Χαρά αλλάζει διαρκώς στρατόπεδα και ερμηνείες. Πώς μπόρεσε να γεννήσει τόσες αντικρουόμενες και ασυμβίβαστες ερμηνείες το οικουμενικό ουτοπικό μήνυμα του Schiller - «Όλοι οι άνθρωποι γίνονται αδέλφια» - στο οποίο στηρίζεται η Ενάτη του Beethoven; Αυτό το παράδοξο - που οδηγεί τον συγγραφέα στη διαπίστωση πως «είτε η μουσική γλώσσα δεν έχει ηθική, είτε εκφράζει μία ηθική που συμπεριλαμβάνει τους τυράννους» - προσπαθεί να εξηγήσει ετούτη η μελέτη. Το έργο του Beethoven μελετάται λοιπόν εδώ από πολιτική σκοπιά και γίνεται προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα που αφορούν τόσο το ρόλο της τέχνης γενικότερα, όσο και το ρόλο του, πάντοτε ζωντανού, Beethoven στις μέρες μας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
|