| Περίληψη: | Τα "αθηναϊκά" διηγήματα του Παπαδιαμάντη θεωρούνται γενικώς υποδεέστερα από τα "σκιαθίτικα", στερημένα από την ατμόσφαιρα της μαγείας που περιβάλλει τα κείμενά του όταν ιστορεί τον κόσμο του νησιού του. Την εντύπωση αυτή ενισχύει και η ρητά εκφρασμένη αποστροφή του για την "κεντρικήν γαστέρα την ώτα μη έχουσαν", την Αθήνα ή άλλως "νέαν Βαβυλώνα". Εντούτοις και ο κόσμος των "αθηναϊκών" διηγημάτων, που η συνολική τους έκταση δεν είναι καθόλου αμελητέα, έχει απεικονισθεί εξίσου παπαδιαμαντικά. Ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, θερμός θαυμαστής αλλά και διεισδυτικός ανιχνευτής των παπαδιαμαντικών κειμένων, στο πρώτο και εκτενέστερο από τα δοκίμια του βιβλίου τούτου καθιστά απολύτως εναργή αυτή την ισοτιμία. "Ο πεζογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης", γράφει, "κατόρθωσε ν' αποκρυσταλλώσει αφηγηματικά κατά τρόπο συχνά συγκλονιστικό ή συναρπαστικό και πάντως πάντοτε πειστικό, όραμα ελληνορθόδοξης οπωσδήποτε υφής αλλά καθολικού ενδιαφέροντος. Το δράμα αυτό, ο κόσμος του, αδιαλείπτως επανέρχεται από το ένα αφήγημα στο άλλο ως εάν όλα μαζί -σκιαθίτικα και αθηναϊκά διηγήματα- απαρτίζουν οργανικό σύνολο, ένα "έργο εν προόδω". Η κριτική οξυδέρκεια του Τέλλου Άγρα, που θεωρούσε "τελειωμένα" διηγήματα τα "αθηναϊκά", βρίσκει την αντάξιά της συνέχεια με το δοκίμιο του Αλέξανδρου Κοτζιά που, επιπλέον, δε διστάζει ν' αποφανθεί ότι ο Παπαδιαμάντης είναι ο σημαντικότερος αθηναιογράφος της εποχής του. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
|
|---|