| Περίληψη: | Η γλώσσα παρουσιάζεται σε διάφορες μορφές, που ονομάζονται γραμματικές κατηγορίες π.χ. το γένος, ο αριθμός, η πρόταση κτλ. είναι γραμματικές κατηγορίες και έχουν κάθε μια τους ειδική μορφή. Αυτές τις γραμματικές κατηγορίες εξετάζει η Γραμματική, (αναφορικά με τη γένεσή τους, ανάπτυξη και μορφολογική κατάταξη) και η Σύνταξη (το Συντακτικό), (αναφορικά με τη λειτουργία τους). Π.χ. ας πάρουμε τη φράση: ο αγαθός ανήρ. Από γραμματική άποψη η λέξη αγαθός χαρακτηρίζεται επίθετο, που ανήκει στη δεύτερη κλίση και είναι στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού. Παρόμοια και η λέξη "ανήρ" χαρακτηρίζεται όνομα ουσιαστικό της τρίτης κλίσης κτλ. Αν πάρουμε όμως τις λέξεις αυτές από συντακτική άποψη, θα πούμε πως το αγαθός είναι επιθετικός προσδιορισμός: προσδιορίζει, χαρακτηρίζει τη λέξη ανήρ, στην οποία χαρίζει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, και η λέξη ανήρ είναι το υποκείμενο στη φράση αυτή ή σε μια άλλη, μεγαλύτερη, που θα μπορούσαμε να φτειάξουμε με βάση αυτή τη φράση. Με άλλα λόγια η λέξη ανήρ δείχνει το πρόσωπο, που κάνει ή δέχεται ή παθαίνει κάτι, ανάλογα με τη σημασία που έχει το ρήμα στην πρόταση.
Οι γραμματικές κατηγορίες, αυτά τα δομικά στοιχεία της γλώσσας, εξετάζονται από δύο σκοπιές: από τη μια μεριά μορφολογικά (γραμματικά) και από την άλλη λειτουργικά (συντακτικά). Αυτό μπορεί να μας οδηγήσει στο ακόλουθο συμπέρασμα: κάθε λέξη μέσα στο λόγο πιάνει δύο θέσεις, τη γραμματική (μορφολογική) από τη μια άποψη και τη συντακτική (δομική) από την άλλη.
Το πρώτο μέρος στην εξέταση των λέξεων αναλαμβάνει η Γραμματική, και το δεύτερο η Σύνταξη ή το Συντακτικό.
Έτσι λοιπόν μπορούμε να ορίσουμε το συντακτικό ως έρευνα των τρόπων, με τους οποίους η γλώσσα εκφράζει τις σημασιολογικές (λογικές ή ψυχολογικές) σχέσεις, που υπάρχουν στα διάφορα μέρη του λόγου. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)
|
|---|