Τίτος Πατρίκιος

}}

Ο Τίτος (Βαπτιστής) Πατρίκιος (Αθήνα, 21 Μαΐου 1928) είναι Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πατρών και μεταφραστής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Θεωρείται –κατά γενική ομολογία– ο πιο σημαντικός εν ζωή Έλληνας ποιητής, αγαπητός και πολυδιαβασμένος από όλες τις ηλικίες, με πλούσιο έργο, πνεύμα διαυγέστατο και λόγο ουσιώδη. Το 1994 τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι γιος των ηθοποιών Σπύρου Πατρικίου και Λέλας Σταματοπούλου-Πατρικίου, κόρης των ηθοποιών Παναγιώτη και Ευδοξίας Σταματοπούλου. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο το 1946 και στη συνέχεια από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Άσκησε για κάποιο διάστημα το επάγγελμα του δικηγόρου. Σύζυγός του ήταν η ιστορικός Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου. Κόρες τους είναι η ιστορικός Αλεξάνδρα Πατρικίου και η διαφημίστρια Δάφνη Πατρικίου.

Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση με την ΕΠΟΝ και στη συνέχεια με τον ΕΛΑΣ. Το 1944 καταδικάστηκε σε θάνατο από συνεργάτες των Γερμανών και η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Εξορίστηκε στη Μακρόνησο (1951-1952) και στον Άη Στράτη (1952-1953).

Σπούδασε Κοινωνιολογία στην École Pratique des Hautes Études στο Παρίσι (1959-1964), όπου αργότερα πήρε μέρος στις αντιδικτατορικές εκδηλώσεις εναντίον της χούντας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα.

Εργάστηκε στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι και στη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στη Ρώμη. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1975 και εργάστηκε ως δικηγόρος, κοινωνιολόγος και λογοτεχνικός μεταφραστής καθώς και στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.

Στις 6 Νοεμβρίου 2000 ορίστηκε πρόεδρος της ΑΕ ''Πολιτιστική Ολυμπιάδα'' με κριτήριο, όπως ανακοινώθηκε, πως πρόκειται για «''όχι έναν αιθεροβάμονα ποιητή, αλλά έναν άνθρωπο με δυνατότητες δράσης''». Από τη θέση αυτή παραιτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2001, διότι, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, «''θέλει στο εξής να αφιερωθεί απολύτως και χωρίς περισπάσεις στο ποιητικό και γενικότερα στο λογοτεχνικό του έργο''».

Στις 28 Νοεμβρίου 2000 ήταν ένας από τους δώδεκα Έλληνες ποιητές που έλαβαν μέρος στον «Κύκλο Ελληνικής Ποίησης» που διοργάνωσε το ''Theatre Moliere, Maison de la Poesie'' στο Παρίσι, όπου το γαλλικό κοινό είχε την ευκαιρία να συναντήσει τους Έλληνες ποιητές και να γνωρίσει το έργο τους, το οποίο παρουσίασαν γνωστοί Γάλλοι συγγραφείς, κριτικοί και μεταφραστές.

Το 2001 ήταν ανάμεσα στους συγγραφείς που επελέγησαν να εκπροσωπήσουν τη σύγχρονή ελληνική λογοτεχνία στην «53η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης», όπου η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα. Η Ομάδα Εργασίας «Φρανκφούρτη 2001» και το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) αποδέχτηκαν την ομόφωνη εισήγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής σχετικά με τους συγγραφείς που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του προγράμματος «Νέοι Δρόμοι για την Ιθάκη», μεταξύ των οποίων και ο Τίτος Πατρίκιος.

Στις 20 Μαΐου 2002 συμμετείχε μαζί με τους Στρατή Πασχάλη και Στέλιο Ράμφο σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Γκαίτε με θέμα: «Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ' έναν μικρόψυχο κόσμο;», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης.

Στις 12 Απριλίου 2006 παρευρέθηκε στα εγκαίνια του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Άη Στράτη, όπου και ο ίδιος είχε εξοριστεί (1952-1953).

Το Μάρτιο του 2007 έδωσε διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του κύκλου «Η ελληνική ποίηση σήμερα».

Το 2008 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (μαζί με τον Μένη Κουμανταρέα) για το σύνολο του έργου του.

Στις 6 Ιουλίου 2011 συμμετείχε μαζί με την ποιήτρια Κική Δημουλά σε διάλογο για την Ποίηση στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, διάλογο «''εφ' όλης της ύλης, όχι μόνο της ποιητικής, αλλά και εκείνης από την οποία τρέφεται η ποίηση''». Όπως ανέφερε ο Τίτος Πατρίκιος, «Επειδή όλοι μας έχουμε όλα τα στοιχεία της ψυχολογίας και της ψυχοπαθολογίας, αλλά ελπίζω σε τέτοιο βαθμό που χρειάζεται για να μας ενεργοποιούν, έτσι και εγώ είμαι λίγο σαδομαζοχιστής. Γράφω, λοιπόν, και γιατί το απολαμβάνω και γιατί με βασανίζει», μιλώντας για το πώς γράφει ποίηση. Σχετικά με την ποιητική έμπνευση, ο Τίτος Πατρίκιος είπε πως επί χρόνια πίστευε ότι δεν υπάρχει έμπνευση. Ότι όλα είναι μεταφυσικά κατασκευάσματα και ότι αυτό που έχει σημασία και σπουδαιότητα είναι η δουλειά. "''Ο Ρίτσος έλεγε ότι αν δεν το γράψεις τουλάχιστον είκοσι φορές ένα ποίημα, δεν μπορείς να καταλήξεις αν τελείωσε ή δεν τελείωσε. Τα τελευταία χρόνια όμως έχω αρχίσει να υποπτεύομαι ότι και η έμπνευση παίζει κάποιον ρόλο, με την έννοια ότι κάποια στιγμή κάτι σου φωτίζεται πιο καθαρά απ' ό,τι το συνηθισμένο. Σαν να πέφτει στα πράγματα μια λάμψη, αλλά αυτή η λάμψη πάει χαμένη όταν δεν κάθεσαι να τη δουλέψεις. Για να είσαι καλός ποιητής, πρέπει να έχεις και μια ακατάπαυστη ροπή προς την επιπολαιότητα''”». Το 2016 βραβεύτηκε με το Γαλλικό βραβείο ποίησης, για τη δίγλωσση ανθολογία ποιημάτων του «Στο οδόφραγμα του χρόνου».

Το 2022 έθεσε υποψηφιότητα για την έδρα της ποίησης στην Ακαδημία Αθηνών, αλλά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τις 19 ψήφους που απαιτούνταν για την εκλογή του. Υποψήφιοι ήταν επίσης οι κορυφαίοι ποιητές Νάσος Βαγενάς και Μιχάλης Γκανάς. Η έδρα της ποίησης παραμένει κενή από τον θάνατο της Κικής Δημουλά το 2020.

Στις 14 Μαρτίου 2023 αναγορευθηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Το έργο και την προσωπικότητα του τιμώμενου παρουσίασε ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας Δρ. Ιωάννης Παπαθεοδώρου, ενώ ακολούθησε η αναγόρευση του τιμώμενου σε Επίτιμο Διδάκτορα από την Πρόεδρο του Τμήματος Φιλολογίας, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δρα. Ευφημία Καρακάντζα και η περιένδυσή του από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου, Καθηγητή Χρήστο Μπούρα. Η εκδήλωση της επιτιμοποίησης ολοκληρώθηκε με την ομιλία του τιμώμενου με τίτλο: «Παράδοση και νεωτερικότητα στην ποίηση». Παρέχεται από τη Wikipedia