Τώνης Σπητέρης

Ο Τώνης Σπητέρης ( Κέρκυρα, 1910 - Αθήνα, 1986) ήταν διακεκριμένος διανοούμενος, ιστορικός τέχνης και αναμφισβήτητα ο σημαντικότερος κριτικός τέχνης στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Σπούδασε Οικονομικά στο Βέλγιο και Αισθητική στη Σορβόννη . Σύζυγός του ήταν η γλύπτρια Ιωάννα Σπητέρη-Βεροπούλου. Η καριέρα του Σπητέρη στον πολιτιστικό τομέα ξεκίνησε το 1947 και ασχολήθηκε ενεργά με τη συγγραφή σχετικά με την τέχνη στον ελληνικό και διεθνή ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Η ζωή του μοιράστηκε ανάμεσα στην Αθήνα (1939-1958 και 1975-1986), στη Βενετία (1958-1963) και στο Παρίσι (1963-1975). Η θητεία του ως επίτροπος του ελληνικού περιπτέρου στην Μπιενάλε της Βενετίας (1958-1967) ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, με τους Έλληνες καλλιτέχνες Γιάννη Σπυρόπουλο το 1960 και Βάσω Κατράκη το 1966 να βραβεύονται. Ο ίδιος ο Σπητέρης έλαβε το Διεθνές Βραβείο Κριτικής στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1958 και το 1960

Στα χρόνια του στο Παρίσι, βρέθηκε στο επίκεντρο της καλλιτεχνικής κίνησης της Ευρώπης, συναντώντας μερικές από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές προσωπικότητες παγκοσμίως. Δεν έπαψε ποτέ να εργάζεται για την προώθηση της Ελληνικής Τέχνης στο εξωτερικό, διοργανώνοντας μεγάλες εκθέσεις, μεταξύ των οποίων η πρώτη «Διεθνής Έκθεση Γλυπτικής» (η περίφημη «Παναθήναια») στον Λόφο Φιλοπάππου (1965) και η μεγάλη έκθεση «Θησαυροί της Κύπρου» (1967), που περιόδευσε σε 12 χώρες. Το γραπτό του έργο περιλαμβάνει σημαντικές μελέτες για την ελληνική και την κυπριακή τέχνη, με επίκεντρο τον 19ο και τον 20ό αιώνα.

Ο Σπητέρης υπήρξε επίσης μέλος διεθνών πολιτιστικών επιτροπών και φίλος με διάσημους καλλιτέχνες και διανοούμενους, όπως ο Αντρέ Μαλρώ, o Κριστιάν Ζερβός, o Χένρυ Μουρ, o Αλμπέρτο Τζακομέττι, o Σαλβαδόρ Νταλί και πολλοί Έλληνες και Κύπριοι διανοούμενοι και καλλιτέχνες.

Από νεαρή ηλικία, ο Σπητέρης υπήρξε ένας ακούραστος συλλέκτης πληροφοριών για την ελληνική και παγκόσμια τέχνη, τους καλλιτέχνες, την ιστορία, την πολιτική και τον πολιτισμό. Συγκέντρωσε υλικό από τις εκδηλώσεις που συμμετείχε και τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο. Το υλικό αυτό, οργανωμένο σχολαστικά σε ένα πολύτιμο αρχείο, ενημερώθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η γνωριμία του με την Αλίκη Τέλλογλου ήταν καθοριστική για την απόφασή του να δωρίσει το αρχείο του στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1984. Το αρχείο, που περιέχει πάνω από 84.000 φυσικά έγγραφα, είναι πλήρως καταλογοποιημένο και ψηφιοποιημένο, σε μεγάλο βαθμό προσβάσιμο στους ερευνητές. Παρέχεται από τη Wikipedia