Ιωάννης Τζέτζης

μικρογραφία|Το χειρόγραφο του 16ου αιώνα Θεογονία του Ησιόδου με σχολιασμό του Ιωάννη Τζέτζη Ο Ιωάννης Τζέτζης (1110 - 1180) ήταν Βυζαντινός λόγιος, συγγραφέας και ποιητής (γραμματικός). Τα πολυάριθμα έργα του αποτελούν σημαντική πηγή για χαμένα αρχαία ελληνικά έργα. Ο Τζέτζης πρώτος έγραψε ποιήματα στον πολιτικό ή δημοτικό στίχο, τον δεκαπεντασύλλαβο στίχο στον οποίο είναι γραμμένα τα περισσότερα ελληνικά δημοτικά τραγούδια.

Από την πλευρά της μητέρας του είχε Γεωργιανή καταγωγή. Ο ίδιος ανέφερε ότι η γιαγιά του ήταν συγγενής της Γεωργιανής πριγκίπισσας Μαρίας της Αλανίας, συζύγου του αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ' Δούκα και ότι είχε έλθει μαζί της στην Κωνσταντινούπολη από τη Γεωργία. Εκεί έγινε δεύτερη σύζυγος του Σεβαστού Κωνσταντίνου, Μεγάλου Δρουγγαρίου και ανιψιού του πατριάρχη Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριου. Αδελφός του ήταν ο Ισαάκ Τζέτζης, συγγραφέας του έργου ''Σχόλια εις Λυκόφρωνα''. Το έργο αυτό συνήθως παρουσιάζεται ανάμεσα στα έργα του Ιωάννη, ως «Ισαακίου και Ιωάννου Τζέτζου».

Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, δούλεψε ως γραμματέας στη Βέροια. Μετά το 1139 γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάστηκε αρχικά ως γραμματέας και στη συνέχεια ως γραμματικός.

Στα έργα του έκανε πολυάριθμες αναφορές σε αρχαίους συγγραφείς, κάτι που κάνει τα γραπτά του σημαντικά. Από την άλλη πλευρά, πολλές από τις αναφορές αυτές έχουν γίνει από μνήμης, καθώς δεν είχε αρκετά χρήματα για βιβλία και (κρίνοντας από τα έργα που δεν έχουν χαθεί) περιέχουν ανακρίβειες.

Μερικά από τα έργα του ήταν τα εξής: * Ιλιακά * Τα προ Ομήρου * Τα Ομήρου * Τα μεθ` Όμηρον * Βιβλίον ιστορικής «Ιωάννου του Τζέτζου βιβλίον ιστορικόν το δια στίχων πολιτικών, άλφα καλούμενον, ων στίχων το ποσόν μυριάς μια και δισχίλιοι επτακόσιοι πεντήκονταεννέα» (ονομασμένο από μετέπειτα εκδότη «Χιλιάδες», επειδή χώρισε τους στίχους ανά χίλιους). Ο ίδιος το αποκαλεί σύντομα (σε άλλο ποίημα): «Βίβλος Άλφα». * Θεογονία * Περί παίδων αγωγής * Σχόλια * Επιστολαί * Περί μέτρων * Περί ρημάτων αυθυποτάκτων «Ιωάννου του Τζέτζου περί ρημάτων αυθυποτάκτων στίχοι πολιτικοί» * Εξήγησις Ιλιάδος «Εις την Ομήρου Ηλιάδα εξήγησις Ιωάννου γραμματικού του Τζέτζου» * Σχόλια εις Ερμογένη * Σχόλια εις Ησίοδον * Σχόλια εις Λυκόφρονα, Ισαακίου και Ιωάννου του Τζέτζου (συγγραφέας ο ή και ο αδελφός του Ισαάκιος) * Σχόλια εις Οππιανόν * Περί Ομηρικών αλληγοριών * Περί λογισμών Παρέχεται από τη Wikipedia